Cơ thắt lưng lớn (Psoas major muscle) là một trong hai thành phần chính của nhóm cơ chậu – thắt lưng (iliopsoas), đóng vai trò gấp khớp háng, ổn định cột sống, và duy trì tư thế

Nguyên ủy

  • Mỏm ngang và mặt trước bên đốt sống từ T12-L5.

Bám tận

  • Mấu chuyển bé xương đùi

Dây thần kinh chi phối

  • Được điều khiển bởi nhánh thần kinh tủy sống (L1, L2).

Chức năng

  • Gấp khớp háng: nâng đùi về phía bụng

  • Gấp thân mình từ tư thế nằm

  • Ổn định cột sống thắt lưng khi đứng, đi

  • Gấp bên cột sống nếu co một bên

 

CÁC BỆNH LÝ  LIÊN QUAN CƠ THẮT LƯNG LỚN THƯỜNG GẶP

Ngắn cơ và thắt cơ thắt lưng chậu (short and tight iliopsoas):

Cơ thắt lưng chậu là cơ đặc trưng bởi sự ưu thế những sợi cơ loại 1, màu đỏ, co cơ chậm (slow-twitch red type 1 fibers). Vì cơ có nơi bám rộng từ đốt sống thắt lưng, đĩa đệm và xương đùi. Nên bất kì cấu trúc nào mà nó đi qua có tổn thương, đều ảnh hưởng đến cơ thắt lưng chậu. 

Hội chứng cơ thắt lưng lớn và viêm gân cơ thắt lưng chậu (Psoas syndrome and iliopsoas tendinitis):

Ngồi lâu trong thời gian dài hay ngồi lâu làm việc cơ thắt lưng lớn có xu hướng bị ngắn và thắt dẫn đến hội chứng cơ thắt lưng lớn. Cơ thắt lưng lớn yếu có thể khiến những cơ xung quanh bù trừ. Đó là lý do tại sao nó dẫn đến đau vùng thắt lưng hoặc đau vùng chậu. 

Viêm gân cơ thắt lưng chậu cũng gây ra hội chứng hông vũ công (snapping hip syndrome), đặc trưng bởi tình trạng mà bạn nghe thấy âm thanh răng rắc hoặc cảm giác như bị vỡ ở hông khi bạn đi bộ, chạy, đứng lên khỏi ghế hoặc đu đưa chân.

Ngắn cơ thắt lưng lớn có thể đẩy lòng ngực về phía trước. Điều này gây nên tình trạng thở nông, tức ngực, hạn chế oxy đưa vào cơ thể và làm tăng việc co kéo cơ hô hấp phụ.

  • Dấu hiệu:

    • Đau vùng lưng giữa, lưng thấp.

    • Đau ở vùng bụng

    • Đau ở hông, hang, chân, gối.

    • Gặp khó khăn khi đứng lên ngồi xuống.

    • Gặp khó khăn khi thực hiện các bài tập thể dục, đặc biệt là các bài tập có động tác đứng lên ngồi xuống.

    • Khi đi bộ bàn chân hướng ra ngoài.

  • Nguyên nhân: những hoạt động thường gây nên ngắn hoặc thắt cơ:

    • Tham gia chạy bộ hoặc marathons thường xuyên.

    • Thường xuyên đi lên thang bộ.

    • Ngồi sai tư thế (cong lưng, đổ cả người xuống).

  • Triệu chứng:

    • Đau thắt lưng.

    • Đau ở háng và xương chậu, đau lan tỏa xuống gối.

    • Đi lại khó khăn.