Cơ lưng rộng (Latissimus dorsi muscle) (Lats) là cơ lớn nhất trên cơ thể người, một trong hai cơ có hình tam giác dọc theo hai bên lưng, tương đối mỏng và bao phủ gần như tất cả các cơ lưng (thuộc lớp bề ngoài của cơ lưng ngoài) ở thân sau, ngoại trừ cơ thang

Nguyên ủy

Cơ lưng rộng trải dài qua vùng thắt lưng và ngực dưới của lưng. Gồm 4 phần:

  • Phần đốt sống: bắt đầu từ gai đốt sống ngực T7-T12 và các đốt sống thắt lưng.
  • Phần xương sườn: từ xương sườn thứ 9 đến thứ 12.
  • Phần xương chậu: bắt đầu từ mào chậu.
  • Phần xương vai: bắt đầu từ góc dưới của xương bả vai.

Bám tận

  • Tất cả các sợi cơ hội tụ hội tụ về phía xương cánh tay. Các sợi xoay theo hình xoắn ốc quanh trục và cùng nhau gắn vào rãnh gian củ của xương cánh tay, ở giữa cơ ngực lớn và cơ tròn lớn.

Dây thần kinh chi phối

  • Được điều khiển bởi thần kinh ngực lưng (Thoracodorsal nerve) (C6-C8), thần kinh dưới vai.
 

Cử động

  • Xoay trong, khép và duỗi vai.
  • Cơ trợ vận cho động tác hạ và khép xương bả vai.
  • Nếu xương cánh tay được cố định vào xương bả vai nâng thân người lên và cũng với điểm tỳ này cơ nâng 4 xương sườn cuối lên, vì thế nên cơ lưng rộng còn tham gia động tác hít vào

Cơ lưng rộng được sử dụng trong các hoạt động hằng ngày cũng như trong các môn thể thao:

  • Sự mở rộng lồng ngực để thở.
  • Chống vào tay vịn của ghế để đứng lên.
  • Cử tạ với phần thân trên.
  • Chèo thuyền.
  • Ném.
  • Nằm ngửa đẩy tạ

 

CÁC BỆNH LÝ  LIÊN QUAN CƠ LƯNG RỘNG THƯỜNG GẶP

Khi cơ xô bị tổn thương, sẽ xuất hiện cảm giác đau ở một số nơi, bao gồm:

  • Lưng dưới, giữa và trên.
  • Vai sau.
  • Xương bả vai.
  • Phía bên trong cánh tay, kéo dài xuống các ngón tay.
  • Cánh tay dưới.

Trong một vài trường hợp, cơn đau sẽ diễn ra mà không có dấu hiệu báo trước, và có thể cảm nhận được từ các cơ xung quanh. Cơn đau thường trở nên trầm trọng hơn khi người bệnh đưa tay ra phía trước, lên trên đầu hoặc ném một vật.

Ngoài ra, còn xuất hiện vài triệu chứng khác như:

  • Ngứa ran ở vùng cánh tay dưới.
  • Khó thở.
  • Viêm gân (Tendonitis) ở vùng lưng giữa và dưới.

Tham khảo ý kiến bác sĩ khi không xác định được nguồn gốc cơn đau hoặc nó đi kèm với sốt, khó thở, đau bụng.

Một số nguyên nhân dẫn đến cơn đau:

  • Lạm dụng cơ quá mức.
  • Sai tư thế trong những hoạt động hằng ngày (làm việc, giải trí, ngủ).
  • Tập thể dục mà không thực hiện trước việc khởi động.
  • Những hoạt động có nguy cơ cao dẫn đến chấn thương ở cơ xô gồm: chặt gỗ, dùng xẻng xúc, đánh gôn, tennis…